برای مراقبت از دندان‌ها و درمان آن‌ها از انواع مواد پرکننده استفاده می‌شود و در مورد پرکننده‌های آمالگام که پرکننده‌های نقره‌ای خوانده می‌شوند بحث‌های زیادی وجود دارد. با پیشرفت تکنولوژی‌های مربوط به دندانپزشکی، نگرانی‌ها در مورد ایمنی مواد پرکننده نیز افزایش می‌یابد. دندانپزشکی برای بسیاری از ما به معنای تمیزکردن، معاینه و شاید پرکردن حفره‌های دندانی است اما پشت پرده این تجربه به ظاهر ساده، شبکه پیچیده‌ای از علم و اطلاعات نهفته خواهد بود. تحقیقاتی زیادی انجام شده تا به این پرسش پاسخ داده شود که آیا مواد نقره ای رنگ دندان سرطان زا است یا خیر؟ برای پاسخ به این پرسش به اطلاعات بیشتری نیاز دارید.
آیا رابطه مستقیمی میان مواد نقره‌ای دندان و سرطان وجود دارد؟
تحقیقات گسترده‌ای که تا به امروز انجام شده‌اند ارتباط مستقیمی میان مواد پرکننده دندان و سرطان دهان اعلام نکرده‌اند. انجمن دندانپزشکی آمریکا و سازمان بهداشت جهانی مطالعات متعددی را بررسی کرده‌اند و به این نتیجه رسیده‌اند که آمالگام برای استفاده در دندانپزشکی بی‌خطر است.
با این حال ترس بروز سرطان همچنان ادامه دارد که متاسفانه از طریق شواهد حکایتی و شلوغ رسانه‌ای تقویت شده است. به طور کلی استفاده از آمالگام یا مواد نقره‌ای برای پر کردن دندان‌ها روشی کارآمد و بی‌خطر محسوب می‌شود که جای هیچ نگرانی ندارد.
با توجه به شورای سرطان غرب استرالیا، هیچ مدرکی نشان نمی دهد که آمالگام عامل سرطان یا عوارض سلامتی باشد. آمالگام دندانی می تواند عوارض جانبی موضعی یا واکنش های آلرژیک ایجاد کند. منبع
آشنایی با آمالگام دندانی
آمالگام دندانی بیش از یک قرن است که برای پر کردن حفره‌ها استفاده می‌شود و مخلوطی از فلزات به طور عمده جیوه، نقره، قلع و مس است. ظاهر نقره‌ای آن نشان می‌دهد که از مقدار قابل توجهی نقره و قلع تشکیل شده است.
آمالگام دندانی به دلیل دوام و مقرون به صرفه بودن، اغلب یک دهه یا بیشتر دوام می‌آورد. با این حال محتوای تشکیل شده از جیوه معایبی به همراه دارد. جیوه یک نوروتوکسین شناخته شده است که امنیت حاصل از پر کردن دندان با آمالگام را زیر سوال می‌برد. مواد تشکیل‌دهنده مواد نقره‌ای دندان را به طور خلاصه معرفی می‌کنیم:
- جیوه: نگرانی اصلی است؛ زیرا می‌تواند تبخیر شود و به طور بالقوه به بدن نفوذ کند.
- نقره: استحکام و دوام را فراهم می‌کند.
- قلع و مس: خواص پرکنندگی را افزایش می‌دهند.
خطر بروز سرطان به دلیل استفاده از مواد نقره‌ای رنگ دندان
مواد نقره‌ای 150 سال است که در حوزه دندانپزشکی استفاده می‌شود. تحقیقات زیادی بر روی تاثیر جیوه بر سلامت انسان انجام شده است اما خوشبختانه این ماده نقره‌ای پرکننده سطح کمی از جیوه را شامل می‌شود که خطری برای سلامت انسان‌ها به همراه نخواهد داشت.
پر کردن دندان با آمالگام مقدار کمی جیوه را آزاد می‌کند. بدین ترتیب بدن انسان ممکن است مقداری جیوه را از این مواد نقره‌ای جذب کند که خیلی کم است. در نهایت اینکه هیچ مدرکی که نشان‌دهنده ارتباط میان پرکننده دندان و بیماری‌های مزمن همانند اختلالات کلیوی، بیماری‌های خودایمنی و عوارض دوران باشد وجود ندارد.
البته شاید حساسیت موضعی بتواند مخاط مجاور ماده پرکننده را تحریک کند اما این وضعیت بسیار نادر است و با حذف آمالگام نیز قابل درمان و اصلاح خواهد بود. هیچ مدرکی نشان می‌دهد که آمالگام یک عامل سرطان‌زا است یا عوارضی در حوزه سلامتی به همراه دارد.
قرار گرفتن در معرض جیوه و خطرات آن
در نظر داشته باشید، جیوه در مقادیر زیاد سمی است و مقداری که در آمالگام دندان استفاده می‌شود حداقل میزان ممکن خواهد بود. بیشتر مطالعات نشان می‌دهند که بخار جیوه حاصل از مواد پرکننده نقره‌ای رنگ بسیار کمتر از حدی است که خطر قابل توجهی بر روی سلامت افراد ایجاد کند.
البته که افراد مبتلا به شرایط خاص همانند اختلال عملکرد کلیه، ممکن است بیشتر در معرض اثرات جیوه قرار گیرند. می‌توان گفت تحقیقاتی که به بررسی رابطه بین آمالگام و سرطان پرداخته است، نتایج متفاوتی را ارائه می‌دهد. برخی از مطالعات نشان می‌دهد که ارتباط بالقوه‌ای بین قرار گرفتن در معرض جیوه و انواع خاصی از سرطان وجود دارد در حالی که برخی دیگر هیچ ارتباطی پیدا نکرده‌اند.
در نهایت باید گفت خطر ابتلا به سرطان در میان افراد دارای پرکننده آمالگام در مقایسه با افرادی که فاقد این مواد نقره‌ای هستند، افزایش نمی‌یابد.
آیا می‌توان آمالگام را با مواد امن‌تر جایگزین کرد؟
در پاسخ به نگرانی‌هایی که وجود دارند، بسیاری از دندانپزشکان در حال حاضر از جایگزین‌هایی برای پر کننده آمالگام استفاده می‌کنند. این جایگزین‌ها رزین‌های کامپوزیت و سیمان گلاس آینومر هستند. این مواد بدون جیوه بوده و به همین دلیل از محبوبیت خوبی برخوردار خواهند بود.
با این حال، ممکن است به اندازه آمالگام بادوام نباشند و شما هر چند وقت یک بار باید آن‌ها را تعویض و ترمیم کنید. به هر حال ایمنی مواد جایگزین به طور کلی بهتر است اما برخی از بیماران همچنان در مورد اثرات طولانی مدت مواد پرکننده دندان نگران هستند.
با وجود تمام اینکه مواد نقره‌ای رنگ نیز سرطان‌زا نیستند اما بیشتر دندانپزشکان فعلی سعی دارند از کامپوزیت و گلاس آینومر استفاده کنند تا فعالیت خود را با ایمنی بیشتری انجام دهند.
ماده پرکننده نقره ای دندان بهتر است یا کامپوزیت؟
با اینکه کامپوزیت ظاهری هم رنگ و مشابه با دندان‌های طبیعی دارد اما عوارضی به همراه خواهد داشت. این نوع پرکننده‌های سفید رنگ به خوبی بر روی دندان قرار نمی‌گیرند و ممکن است با گذر زمان باکتری‌ها به زیر آن‌ها نفوذ کنند و باعث بروز مشکلات دیگری شود.
در ضمن کامپوزیت‌ها به اندازه مواد نقره‌ای یا آمالگام دوام ندارند و از کیفیت یا استحکام کمتری برخوردار هستند. به هر حال برای انتخاب بهتری نوع ماده کننده شما باید با متخصص خود مشورت کنید. دندانپزشک با بررسی وضعیت دهان و دندان شما می‌تواند بهترین ماده پرکننده را به شما پیشنهاد دهد.
ما نمی‌توانیم به طور دقیق و قطعی اعلام کنیم که آمالگام بهتر از کامپوزیت بوده یا اینکه شما برای حفظ سلامت خود به کامپوزیت نیاز دارید. در هر حال متخصص و دندانپزشک باید دهان و دندان‌های شما را معاینه و بررسی کند تا بهترین ماده پرکننده را برایتان در نظر بگیرد.
مواد نقره ای رنگ دندان باعث سرطان نمی‌شود
تشخیص واقعیت و ترس امری بسیار مهم است. در حالی که نگرانی‌ها در مورد قرار گرفتن در معرض جیوه عادی و طبیعی است اما تحقیقات علمی فعلی نشان می‌دهد که ارتباطی میان پرکننده‌های نقره‌ای و سرطان وجود ندارد. با این حال متخصصان حاضر در حوزه دندانپزشکی ایمنی بیمار خود را در اولویت قرار می‌دهند و از دستورالعمل‌هایی پیروی خواهمند کرد که سلامت بیمار تضمین شود.