یکی از مشکلاتی که هنگام بیماری در نوزادان وجود دارد این است که آنها همانند افراد بزرگسال نمیتوانند مشکل و بیماری خود را مطرح کنند و همین علت سبب میشود که بیماری و مشکلی که در بدن آن است مدت زمان زیادی باقی بماند و در نتیجه درمان آن سختتر از حالت عادی شود.
یکی از این بیماریها که معمولا در نوزادها رخ میدهد در رفتگی لگن نوزاد است دررفتگی لگن نوزاد یا دیسپلازی تکاملی لگن (DDH) وضعیتی است که در آن سر استخوان ران به درستی در حفره استخوان لگن قرار نمی گیرد. این بیماری می تواند در یک یا هر دو لگن رخ دهد و بیشتر در دختران شایع است.
به دلیل اهمیت این موضوع در این محتوا قصد داریم روش تشخیص دررفتگی لگن نوزاد را برای شما توضیح دهیم تا خودتان در صورت احساس وجود این مورد در فرزندتان به دکتر ارتوپد کودکان مراجعه کنید.
علل دررفتگی مادرزادی لگن
قبل از آن که شروع به توضیح نحوه تشخیص دررفتگی لگن نوزاد کنیم در ابتدا بیایید دلایل این موضوع را مورد بررسی قرار دهیم.
این بیماری می تواند در بدو تولد یا در ماه های اولیه زندگی رخ دهد. اگرچه علت دقیق DDH ناشناخته است، اما عوامل متعددی می توانند در بروز آن نقش داشته باشند. که در ادامه آنها را نام میبریم.
عوامل ژنتیکی دررفتگی لگن
سابقه خانوادگی دررفتگی لگن یکی از قوی ترین عوامل خطر برای ابتلا به این بیماری است. اگر یکی از والدین یا هر دوی آنها DDH داشته باشند، خطر ابتلای نوزاد به این بیماری به طور قابل توجهی افزایش می یابد.
عوامل مربوط به بارداری
کمبود مایع آمنیوتیک: مایع آمنیوتیک فضایی را برای رشد و حرکت نوزاد در رحم فراهم می کند. اگر مایع آمنیوتیک کم باشد، ممکن است فضای کافی برای رشد طبیعی مفصل ران وجود نداشته باشد و منجر به DDH شود.
موقعیت بریچ: نوزادانی که در حالت بریچ (با پا به سمت پایین) به دنیا می آیند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به DDH هستند. این به این دلیل است که در این حالت، سر استخوان ران بیشتر در معرض دررفتگی از حفره لگن قرار دارد.
عوامل مربوط به نوزاد:
جنسیت: دختران بیشتر از پسران به DDH مبتلا می شوند.
زایمان زودرس: نوزادان نارس بیشتر در معرض خطر DDH هستند.
چند قلوئی: نوزادان دوقلو یا چند قلو بیشتر در معرض خطر DDH هستند.
عوامل دیگری مانند بستن پاها که برخی از فرهنگ ها انجام میدهند، سنتی دارند که پاهای نوزادان را برای مدت طولانی در قنداق می پیچند. این عمل می تواند مفصل ران را در وضعیت غیرطبیعی قرار دهد و خطر ابتلا به دررفتگی لگن نوزاد را افزایش دهد. مهم است که به یاد داشته باشید در حالی که عوامل خطر متعددی برای DDH وجود دارد، همه نوزادانی که در معرض این عوامل خطر هستند به این بیماری مبتلا نمی شوند. همچنین تشخیص و درمان زودهنگام DDH می تواند به جلوگیری از عوارض طولانی مدت مانند درد مفصلی، لنگیدن و آرتریت کمک کند.
علائم دررفتگی لگن نوزاد
اکنون که با دلایل دررفتگی لگن نوزاد آشنا شدید نوبت آن است که شما را با علائم اصلی آن آشنا کنیم تا با دقت به شرایط نوزادتان بتوانید تشخیص دهید که درگیر این عارضه است یا خیر. در صورت هر گونه شک در این مورد توصیه میکنیم کودک خود را سریعا به یک کلینیک معتبر با پزشکان ارتوپدی مخصوص کودکان ببرید. به عنوان مثال کلینیک ارتوپدی فراز از چنین شرایطی برخوردار است.
کوتاه بودن یک پا:
این یکی از واضح ترین علائم دررفتگی لگن است که می توانید با مقایسه طول ران ها و پاهای نوزاد زمانی که او به پشت خوابیده است، این مورد را بررسی کنید. اگر یک پا کوتاه تر به نظر می رسد، حتماً برای معاینه بیشتر به پزشک مراجعه کنید.
چین های پوستی ناهموار
هنگامی که نوزاد شما به پشت خوابیده است، چین های پوستی روی ران ها را بررسی کنید. اگر چین های پوستی در یک پا عمیق تر از چین های دیگر به نظر می رسد، یا اگر چین ها در یک پا به طور مساوی از بالا به پایین قرار نگرفته اند، ممکن است نشانه ای از دررفتگی لگن باشد.
لنگیدن کودک
نوزاد مبتلا به دررفتگی لگن ممکن است هنگام راه رفتن لنگ بزند، به خصوص زمانی که روی سطوح ناهموار راه می رود.
این لنگیدن ممکن است ظریف باشد و به راحتی قابل توجه نباشد،بنابراین مهم است که مراقب حرکات نوزاد خود باشید.
راه رفتن روی نوک پا
برخی از نوزادان مبتلا به دررفتگی لگن فقط روی نوک پای خود در یک پا راه می روند. این می تواند به دلیل درد یا ناراحتی در مفصل لگن باشد.
محدودیت دامنه حرکتی
پزشک می تواند با معاینه فیزیکی، دامنه حرکتی مفصل ران نوزاد را بررسی کند. اگر دررفتگی لگن وجود داشته باشد، ممکن است دامنه حرکتی مفصل محدود باشد.
صدای کلیک با حرکت لگن
شما ممکن است هنگام حرکت دادن پاهای نوزاد خود صدای “کلیک” از لگن بشنوید. این صدا به دلیل شل شدن مفصل لگن ایجاد می شود.
علائم دیگری که ممکن است متوجه آن شوید بی قراری یا تحریک پذیری، گریه کردن هنگام تعویض پوشک و تمایل به نگه داشتن پاها در حالت خمیده است.
حتی اگر فقط یک یا دو مورد از این علائم را مشاهده کردید، مهم است که برای رد یا تأیید دررفتگی لگن به پزشک مراجعه کنید. به خاطر داشته باشید که تشخیص زودهنگام و درمان این بیماری می تواند از بروز مشکلات مفصلی در دوران کودکی و بزرگسالی جلوگیری کند.
درمان دررفتگی لگن نوزاد
پس از آن که با تشخیص دررفتگی لگن نوزاد تایید شد باید فرایند درمان آن شروع شود، درمان دررفتگی لگن نوزاد به سن، شدت بیماری و سلامت کلی نوزاد بستگی دارد. هدف از درمان، قرار دادن سر استخوان ران در جای خود در حفره استخوان لگن و حفظ آن در جای خود در حین رشد مفصل است.
بریس یا آتل
رایج ترین درمان برای DDH در نوزادان زیر 6 ماه، استفاده از بریس یا آتل است. بریس یا آتل به نگه داشتن سر استخوان ران در جای خود و رشد طبیعی مفصل لگن کمک می کند.
انواع مختلفی از بریس ها و آتل ها وجود دارد و پزشک نوع مناسب را برای نوزاد شما تجویز می کند که نوزاد شما باید بریس یا آتل را به طور مداوم برای چند ماه یا بیشتر بپوشد.
جراحی
اگر بریس یا آتل در درمان DDH موثر نباشد، ممکن است برای قرار دادن سر استخوان ران در جای خود به جراحی نیاز باشد. جراحی معمولاً برای نوزادان 6 تا 18 ماه انجام می شود. در حین جراحی، جراح مفصل ران را شل می کند، سر استخوان ران را در جای خود قرار می دهد و سپس مفصل را با گچ یا بریس ثابت می کند. نوزاد شما باید پس از جراحی چند ماه برای بهبودی زمان بگذارد.
فیزیوتراپی
پس از جراحی یا درمان با بریس یا آتل، ممکن است برای کمک به بهبود دامنه حرکتی و قدرت مفصل ران، فیزیوتراپی تجویز شود. فیزیوتراپیست به شما و نوزادتان تمریناتی را آموزش می دهد که باید در خانه انجام دهید.
مراقبت های بعد از درمان دررفتگی لگن نوزاد
مهم است که نوزاد شما بعد از درمان دررفتگی لگن به طور منظم توسط پزشک معاینه شود تا از قرارگیری صحیح سر استخوان ران در جای خود اطمینان حاصل شود. ممکن است لازم باشد نوزاد شما برای چند ماه یا بیشتر بریس یا آتل بپوشد.
پزشک یا فیزیوتراپیست شما در مورد نحوه مراقبت از نوزادتان در خانه به شما دستورالعمل خواهد داد.
عوارض احتمالی در صورت درمان نشدن دررفتگی لگن نوزاد
اگر DDH درمان نشود، ممکن است منجر به عوارض طولانی مدتی مانند درد مفصلی، لنگیدن و آرتریت شود. عوارض جراحی DDH نادر است، اما ممکن است شامل عفونت، خونریزی و آسیب عصبی باشد.
میزان موفقیت درمان
با تشخیص و درمان زودهنگام، اکثر نوزادان مبتلا به DDH بهبودی کامل پیدا می کنند و مفصل لگن سالمی خواهند داشت. مهم است که به یاد داشته باشید که هر کودکی منحصر به فرد است و ممکن است روند بهبودی از کودکی به کودک دیگر متفاوت باشد.
سخن پایانی
در این محتوا سعی کردیم به صورت کامل چگونگی تشخیص دررفتگی لگن نوزاد را برای شما شرح دهیم. توجه داشته باشید که لگن یکی از حساسترین نقاط بدن است و باید سعی کنید در صورت هرگونه مشاهده اختلال در لگن فرزند خود آن را جدی بگیرید و پیگیر درمان آن باشید.